Cheetah là con gì? Chúng sống ở đâu và có đặc điểm gì? Hãy cùng tham khảo bài viết sau đây của chúng tôi để có được câu trả lời.
Nội dung chính
Cheetah là con gì?
Cheetah hay còn gọi là báo săn Gêpa với tên khoa học là Acinonyx joyatus, một trong những loài mèo dễ nhận biết nhất thế giới. Cheetah được chú ý đặc biệt bởi tốc độ của nó. Các cuộc chạy nước rút của báo săn được đo đạt tối đa là 114 km (71 dặm) một giờ và chúng thường đạt vận tốc từ 80 cho đến 100 km một giờ khi truy đuổi con mồi. Gần như tất cả những con Cheetah còn lại trong tự nhiên đều sống ở châu Phi.
Cheetahs được bao phủ gần như hoàn toàn với những đốm đen nhỏ trên nền màu vàng nhạt và có phần dưới màu trắng. Khuôn mặt của chúng được phân biệt bằng những đường đen nổi bật, uốn cong từ góc trong của mỗi mắt đến khóe miệng bên ngoài, giống như một vệt nước mắt chảy đầy mực. Báo săn Cheetah có thân hình dài và mảnh mai dài 1,2 m (4 feet), với một cái đuôi dài từ 65 đến 85 cm (2–3 feet) thường kết thúc bằng một búi màu trắng. Chúng cao khoảng 75cm tính đến vai. Cân nặng dao động từ 34 đến 54 kg (75 đến 119 pound), con đực sẽ lớn hơn con cái một chút.
Lịch sử tự nhiên của loài báo săn Cheetah
Báo săn Cheetah đã tiến hóa nhiều để thích nghi với điều kiện sống, điều này đã giúp tăng cường khả năng chạy nước rút của mình. Chân của chúng dài hơn nhiều so với chân của những con mèo lớn khác. Chúng có một cột sống kéo dài làm tăng chiều dài sải chân ở tốc độ cao. Loài động vật này còn có những móng vuốt không thể bẻ gãy, những miếng lót chân đặc biệt để tăng thêm lực kéo và một chiếc đuôi dài để giữ thăng bằng.
Bên trong cơ thể của chúng, các bộ phận từ gan, tuyến thượng thận, phổi, phế quản, đường mũi đến tim đều lớn để cho phép chúng hoạt động sinh lý với cường độ cao. Tuy nhiên, các cuộc rượt đuổi của loài vật này thường được giới hạn trong phạm vi nước rút dưới từ 200 đến 300 m. Vì hoạt động sinh lý gia tăng liên quan đến việc chạy quá nhanh sẽ tạo ra nhiệt nhanh hơn lượng nhiệt có thể tỏa ra làm chúng bị ra mồ hôi và phải thở hổn hển để làm mát cơ thể.
Không giống như hầu hết các loài ăn thịt, Cheetah hoạt động chủ yếu vào ban ngày, săn mồi vào sáng sớm và chiều mát. Một con báo săn Cheetah ăn nhiều loại động vật nhỏ, bao gồm chim thú, thỏ, linh dương. Con mồi thường được loài động vật này nhanh chóng ăn hết để tránh bị mất trước các đối thủ cạnh tranh như sư tử, báo, chó rừng và linh cẩu.
Môi trường sống của báo săn Cheetah
Báo săn Cheetah sinh sống ở nhiều môi trường khác nhau, bao gồm cả vùng đất trống, đồng cỏ là nơi chúng thường thấy nhất, cũng như các khu vực có thảm thực vật dày đặc hơn hay tại nơi có địa hình núi đá. Chúng thường tạo thành các nhóm sinh sống với nhau bao gồm con cái và các con của chúng hoặc nhóm liên minh được tạo thành từ hai hoặc ba con đực thường là anh em.
Con đực và con cái trưởng thành hiếm khi gặp nhau ngoại trừ giao phối. Các liên minh đực sống và săn mồi cùng nhau suốt đời và chiếm một khu vực có thể trùng với phạm vi của một số cá thể cái trưởng thành. Phạm vi gia đình của con cái nói chung lớn hơn nhiều so với tỷ lệ của các liên minh của con cái.
Quá trình sinh sản của báo săn Cheetah
Sau thời gian mang thai khoảng ba tháng, con Cheetah cái sẽ sinh từ hai đến tám con, thường ở một nơi biệt lập, ẩn trong lớp cỏ cao hoặc thảm thực vật dày hơn. Khi mới sinh, các con non chỉ nặng khoảng 250 đến 300 gam (hơn nửa cân một chút).
Bộ lông của chúng có màu sẫm và bao gồm một bờm dày màu xám vàng dọc theo lưng. Một đặc điểm có lẽ giúp chúng ngụy trang tốt hơn và tăng khả năng bảo vệ khỏi nhiệt độ cao vào ban ngày và nhiệt độ thấp vào ban đêm trong vài tháng đầu đời.
Tỷ lệ tử vong của các đàn con non có thể lên tới 90% trong tự nhiên, thường là do các động vật ăn thịt khác. Cá thể mẹ để lại đàn con khi chúng được từ 16 đến 24 tháng tuổi.
Các con đực trưởng thành bị nhóm liên minh các con đực cư trú xua đuổi, phải di chuyển vài trăm km trước khi thành lập nơi cư trú mới và đến khoảng 3 tuổi sẽ trưởng thành về giới tính. Con cái trưởng thành nói chung sẽ sống cùng vùng lân cận với mẹ của chúng. Tuổi thọ của Cheetah khoảng 7 năm trong tự nhiên và thường từ 8 đến 12 năm trong điều kiện nuôi nhốt.
Vai trò trong hệ sinh thái của báo săn Cheetah
Báo săn Cheetah đóng một vai trò đặc biệt trong hệ sinh thái của nó. Báo săn là một trong những kẻ săn mồi thành công nhất trên xavan nhưng số lượng con mồi bị chúng giết thường bị đánh cắp bởi những loài ăn thịt lớn hơn hoặc những kẻ săn mồi săn mồi theo nhóm.
Động vật ăn thịt đóng một vai trò quan trọng trong bất kỳ hệ sinh thái nào. Vì vậy, báo săn Cheetah giữ cho các loài săn mồi khỏe mạnh bằng cách giết các cá thể già yếu. Chúng cũng hoạt động như một cuộc kiểm tra dân số để duy trì sự cân bằng trong hệ sinh thái giữa các loài động vật. Nếu không có những kẻ săn mồi như báo săn, hệ sinh thái xavan ở Namibia sẽ rất khác và xu hướng sinh thái hiện nay đối với quá trình sa mạc hóa sẽ được đẩy nhanh.
Cheetah cần được bảo vệ
Hiện nay, loài Cheetah được xếp vào danh sách nguy cấp trong Sách đỏ của IUCN. Ở Namibia, chúng là một loài được bảo vệ. Theo Đạo luật về các loài nguy cấp ở Hoa Kỳ, chúng được coi là có nguy cơ tuyệt chủng. Công ước về buôn bán quốc tế các loài nguy cấp (CITES) liệt kê chúng như một loài nguy cơ tuyệt chủng bậc nhất.
Một quần thể báo săn Cheetah lớn nhất chiếm một đa giác gồm sáu quốc gia trải dài Namibia, Botswana, Nam Phi, Angola, Mozambique và Zambia. Namibia có số lượng cá thể lớn nhất so với bất kỳ quốc gia nào, khiến nó có biệt danh là “Thủ đô Cheetah của thế giới”. Hơn 75% loài động vật hoang dã này còn lại sống trên các vùng đất nông thôn cùng với các cộng đồng con người. Việc thu hẹp số lượng cá thể Cheetah đòi hỏi cần phải có những chiến dịch kêu gọi mạnh mẽ để bảo vệ loài động vật này trong tương lai.
